*Koń andaluzyjski

Pura Raza Española - czyli czysta rasa hiszpańska, coraz bardziej popularny, również w Polsce, koń andaluzyjski, zwany potocznie andaluzem - to jedna z najbardziej cenionych ras na świecie.

Początkowo konie te używane były jako konie bojowe, wykazywały się bowiem ogromną odwagą i niezwykłym charakterem podczas starć.

Początki systematycznej hodowli konia hiszpańskiego to XV wiek i panowanie Filipa II. W królewskich stajniach dokonywano drobiazgowej selekcji, zwracając szczególną uwagę na uzdolnienia, wygląd i elegancję.
Uzyskano konia o pięknej i harmonijnej  budowie, łapiącego za oko urodą, z ekspresyjnym ruchem, z imponującą grzywą i ogonem.  

Jednak początki rasy sięgają o wiele wcześniej.

• Niektórzy twierdzą, że rasa pochodzi od Equus Ibericus znalezionego przez Juliusza Cezara podczas podboju Półwyspu Iberyjskiego (I w p.n.e.).
• Inna z hipotez głosi, że andaluzyjczyk pochodzi od klaczy, które Hazdrubal brat Hannibala przywiózł z Kartaginy drogą morską około II wieku p.n.e.
• Jednak najbardziej prawdopodobne jest, że koń hiszpański pochodzi ze skrzyżowania koni arabskich i berberyjskich z rodzimymi klaczami. Szacuje się, że podczas pierwszych najazdów Maurów na Półwysep Iberyjski (VIII wiek n.e.) przybyło ponad trzysta tysięcy koni linii arabskiej i berberyjskiej.
• W 1476 r. w mieście Jerez de la Frontera w Andaluzji, mnisi z klasztoru o nazwie La Cartuja  rozpoczęli rygorystyczną selekcję, określającą cechy czystej rasy hiszpańskiej.

Koń andaluzyjski odegrał również ogromną rolę w tworzeniu różnych ras koni w Europie. Jego rola była bardzo widoczna w tworzeniu ras takich jak Lipizzaner czy koń fryzyjski.
Wyraźny wpływ wywarł również na niektóre rasy amerykańskie, takie jak American Quarter Horse,  Paso Peruano czy Criollo.

Hodowla koni andaluzyjskich koncentruje się w Hiszpanii, choć na całym świecie istnieją również cenione stadniny. System hodowli opiera się na stadach klaczy, które żyją w chowie wolno-wybiegowym, w stanie półdzikim. Niektóre źrebięta są sprzedawane po odsadzeniu, ale większość pozostaje w stadninie i zaczyna być oswajanych dopiero w wieku trzech lub czterech lat. Pełne wyszkolenie osiągają w wieku lat 10, po sześciu latach szkolenia.

Koń andaluzyjski od urodzenia charakteryzuje się wspaniałą osobowością, jest silny, bezpieczny i niezawodny.

 Hodowcy dokładają coraz większych starań, aby uzyskać konie nie tylko wyjątkowo piękne, ale także wysoce funkcjonalne w sporcie.

Charakterystyka konia andaluzyjskiego.

• Rasowy koń hiszpański lub andaluzyjski jest typu mezomorficznego (potężny i zwarty), o zrównoważonych proporcjach.
• Wysokość w kłębie to około 155 do 165cm cm i waga około 570 kg.
• Głowa konia hiszpańskiego jest piękna, o prostym lub lekko wypukłym profilu dzięki wpływom Berbera.
• Duże, trójkątne oczy o wyrazistym spojrzeniu.
• Średniej wielkości, bardzo ruchliwe uszy, równoległe i dobrze osadzone.
• Jego szyja jest lekko wysklepiona, mocna i umięśniona (u klaczy w mniejszym stopniu).
• Szerokie łopatki i mocna klatka piersiowa.
• Tułów proporcjonalny i mocny.
• Szeroki i wydatny kłąb.
• Grzbiet konia hiszpańskiego jest raczej krótki ale umięśniony.
• Zad średniej długości i szerokości, zaokrąglony, muskularny i lekko opadający.
• Ogon  nisko osadzony, bardzo gęsty i długi.
• Bujna, imponująca, lekko pofalowana grzywa, jedwabista, nadająca tej rasie charakterystyczny, wyjątkowo porywający wygląd.
• Maść przede wszystkim siwa, kasztanowa i kara, przy czym najbardziej pożądane kare; z czasem wyhodowano i zatwierdzono również maści izabelowate, palomino i perlino.
• Doskonały charakter, spokojny i posłuszny, ale inteligentny i bystry. Cechuje je też wyjątkowa odwaga i szlachetność.

Temperament Pura Raza Española - PRE  to koń z doskonałym charakterem, zrównoważony i wytrzymały, spokojny a zarazem energiczny, szlachetny i posłuszny, łatwo przystosowujący się do różnych zadań i sytuacji. Wyjątkowo bystry i inteligentny. Łatwo reaguje na pomoce jeźdźca, zdolny i chętny do nauki, łatwy w prowadzeniu. Ma mocne i zgrabne nogi z wytrzymałymi, odpornymi na twarde podłoże kopytami oraz charakterystyczny, wdzięczny i dostojny chód z wysoko unoszonymi przednimi nogami.
Konie andaluzyjskie są bardzo wytrzymałe, ale w przeciwieństwie do arabów nie są świetnymi sprinterami.

Dzięki swej budowie i specyficznym predyspozycjom łatwo uczą się trudnych figur takich jak piruety, pasaże i piafy. Dużym wyzwaniem są dla nich natomiast chody wyciągnięte i ruchy wymagające zgięcia jak np. ciągi. Ich kłus nie jest zbyt obszerny, za to z wysoka akcją, a ich skłonność do bilardowania (czyli wyrzucania w czasie ruchu nóg na zewnątrz) jest ceniona w Hiszpanii i uważana za atrakcyjną. Bilardowanie zwiększa jednak ryzyko kontuzji, jest więc w innych regionach uważane za wadę. Zdarzają się jednak PRE wybitne konie ujeżdżeniowe jak np. siwy Fuego XII, który porwał publiczność swoim olśniewającym występem na World Equestraian Games w 2010 r.

Te inteligentne i chętne do pracy oraz niezwykle ambitne konie o pięknym, pełnym gracji ruchu użytkowane są w:

• doma clasica - ujeżdżeniu
• arnés de caballo - zaprzęgach konnych
• doma vaquera - w stylu jazdy hiszpańskich pasterzy bydła i poganiaczy byków, często widoczne na uwielbianych przez Hiszpanów paradach czy występach

• corrida - w walkach z bykiem
• flamenco - w tańcu z koniem.

Predyspozycje ich przodków jako koni bojowych, wykorzystywane są również w policji.

Wszystkie informacje o  Pura Raza Española pochodzą z rozmów z hodowcami w Hiszpani, zdjęcia natomiast  z archiwum Beaty i Adama Żuchowicz.