Jaki popręg wybrać

Wybór odpowiedniego popręgu oraz jego prawidłowe ułożenie na koniu mają decydujące znaczenie dla komfortu zarówno konia, jak i jeźdźca.

  Zobacz ofertę popręgów

Z tego wpisu dowiesz się:

• Jaka jest historia popręgu
• Od czego należy zacząć wybór popręgu
• Materiały z których wykonane są popręgi
• Jaka powinna być prawidłowa długość popręgu
• Jak ocenić budowę konia
• Jak sprawdzić czy popręg jest odpowiedni

Historia

Historia popręgu sięga tak daleko jak historia samego siodła. Już 700 lat p.n.e. w Syrii jeżdżono konno na poduszce przytroczonej do końskiego grzbietu. Z biegiem lat i wraz z ewolucją siodeł, zmieniły się również popręgi. Od zwykłych, prostych pasków skórzanych, czy sznurków, po zaawansowane technologicznie materiały i anatomiczne kształty.

Od czego należy zacząć wybór popręgu?

Wybór popręgu zależy od kilku czynników:

• rodzaj siodła 
• wzrost, wielkość klatki piersiowej konia 
• długość przystuł przy siodle
• budowa konia
• preferowany materiał

Dyscyplina jeździecka / rodzaj siodła

Rodzaj używanego przez nas siodła w dużej mierze jest uzależniony od uprawianej dyscypliny jeździeckiej.

zobacz ofertę siodeł

jazda rekreacyjna i mały sport

- siodło wszechstronne

skoki przez przeszkody - siodło skokowe

ujeżdżenie - siodło ujeżdżeniowe

rajdy długodystansowe - siodło rajdowe / endurance

rajdy turystyczne - siodło rajdowe

jazda w stylu western - siodło western

siodła wojskowe

Do poszczególnych siodeł przeznaczone są specjalne popręgi:

• skokowe - popręgi zwykłe i "skokowe", często z fartuchem chroniącym okolice mostka konia przed uszkodzeniem od haceli podczas skoku 

• ujeżdżeniowe - krótkie popręgi z dodatkowym zabezpieczeniem sprzączek

• rajdowe - najczęściej syntetyczne, które można łatwo i szybko umyć i są lekkie
• westernowe - popręgi o specjalnych szerokich, półokrągłych klamrach (po jednej z każdej strony)

Do najbardziej powszechnych siodeł wszechstronnych, wybór popręgów jest największy. Można wybrać popręg o odpowiedniej długości, wykonany z różnych materiałów i w różnym kształcie. 

Siodła ujeżdżeniowe mają długie przystuły, aby sprzączki nie zaburzały komunikacji łydek jeźdźca z koniem. Dlatego w siodłach tych stosuje się krótkie popręgi. Ponieważ podtybinka nie chroni boków konia przed sprzączkami, popręgi te mają przedłużoną wewnętrzną warstwę, na której są sprzączki. Ponadto popręgi ujeżdżeniowe mają najczęściej specjalne kieszenie lun szlufki, w które wkładamy końcówki przystuł.
Istnieje też grupa siodeł crossowych, jednotybinkowych, w których przystuły też są długie. Do nich również należy zastosować krótkie popręgi. Dostępne są również z fartuchem:

Siodła westernowe to osobna grupa siodeł, które w zależności od uprawianej dyscypliny western różnią się od siebie. Zwykle z jednej strony mają one paski, których się nie przypina, a wiąże w specjalny "krawat" co stabilizuje popręg i zapobiega zapoprężeniom.

Popręg skórzany czy syntetyczny?

Popręgi wykonane są z różnych, dostępnych na rynku materiałów:

• popręgi sznurkowe

• popręgi skórzane

preparaty do pielęgnacji wyrobów ze skóry

• popręgi syntetyczne

• popręgi z futrem naturalnym

Popręgi sznurkowe wykorzystywane są zwykle w siodłach wszechstronnych, westernowych i żołnierskich. Materiał, z którego są wykonane to tworzywo sztuczne - tzw.: popręgi "perlonowe" lub bawełna. Popręgi bawełniane są droższe i zwykle plecione ręcznie, tradycyjnie używane w siodłach żołnierskich, a ich wygląd regulowany był przez specjalne przepisy wojskowe.

Popręgi skórzane, to najbardziej naturalne i zwykle najdelikatniejsze popręgi. Odpowiednio pielęgnowana skóra jest miękka i elastyczna. Pielęgnacji nie można bagatelizować, ponieważ w kontakcie z końskim potem, wodą czy błotem, skóra robi się twarda i szybciej ulega uszkodzeniu, a ostre krawędzie będą ranić delikatną skórę konia. Prawidłowa pielęgnacja powoduje, że popręgi skórzane są bardzo trwałe.

Nowoczesne technologie sprawiły, że popręgi syntetyczne zyskują coraz większą popularność.
Popręgi syntetyczne wykonane są z: PCV - łatwego do umycia, lekkiego materiału, pozwalającego uzyskać różne kształty; neoprenu - materiału lekkiego i miękkiego, odprowadzającego wilgoć. Syntetyczne popręgi o zaawansowanej technologii mogą być specjalnie perforowane aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza.
Popręgi z elementami wykonanymi z naturalnej skóry owczej mają bardzo wiele zalet - długi włos zapewnia stały dostęp powietrza, poprawia krążenie krwi, masuje mięśnie, przyspiesza gojenie się ran i otarć, grzeje zimą, a latem chłodzi. Podobnie jak o skórę naturalną, o futro owcze należy odpowiednio dbać, aby zapewnić prawidłowe działanie i trwałość. Służą do tego specjalne preparaty do prania, z lanoliną. Po wyschnięciu futro należy dokładnie wyczesać.

Jaka powinna być prawidłowa długość popręgu?

Długości produkowanych popręgów zmieniają się co 5 cm. Popręgi ujeżdżeniowe mieszczą się w zakresie 40 cm - 90 cm, natomiast wszechstronne od 90 cm do nawet 160 cm (u niektórych producentów).

Jak zmierzyć właściwą długość popręgu?

Najprościej położyć używane przez nas siodło na koniu, wraz z czaprakiem i podkładką, której używamy.
Następnie należy zmierzyć odległość od środkowych dziurek w przystułach po jednej stronie, do środkowych dziurek po drugiej. Dobrze jest robić to z pomocą drugiej osoby. Uzyskany wynik to orientacyjna długość popręgu. 

W przypadku siodeł ujeżdżeniowych i jednotybinkowych, kiedy przystuły siodła są długie, należy tak dobrać długość aby sprzączki popręgu wypadały poniżej tybinki, ale nie bezpośrednio za łokciem, aby go nie dotykały podczas ruchu kończyny do tyłu.

U większości producentów długość popręgu mierzona jest razem ze sprzączkami.

Jak dobrać popręg do budowy konia?

Aby popręg spełniał swoją rolę powinien przebiegać w odpowiednim miejscu. Miejsce takie znajduje się na wysokości najwęższej części klatki piersiowej konia w okolicy łokcia. To przewężenie nazywamy linią popręgu. U przeciętnego konia znajduje się ona około 10 cm łokciem. W czasie jazdy popręg ma tendencje do przesuwania się w kierunku tej linii. Po prawidłowej ocenie umiejscowienia linii popręgu, możemy wybrać prawidłowy kształt popręgu.

Konie, podobnie jak ludzie, mają też zróżnicowaną budowę ciała. W zależności od rasy, stopnia wytrenowania czy trybu życia, konie różnią się między sobą.

• konie atletyczne
• konie z krótkim grzbietem, wysklepiona klatka piersiową i "dużym brzuchem"
• konie "okrągłe" ze słabo zaznaczonym kłębem
• konie o długiej, prawie prostej kłodzie

W zależności od tego podziału możemy zastosować popręgi 

• anatomiczne
• asymetryczne 
• w kształcie półksiężyca

Konie z wyraźnie zaznaczonym miejscem przebiegu popręgu

- popręgi proste i anatomiczne

Konie "okrągłe", z krótkim grzbietem (konie arabskie, rasy prymitywne)

- popręgi w kształcie półksiężyca, który współgra z kształtem żeber i zapobiega przesuwaniu się siodła do przodu 

Konie o budowie atletycznej, z klatką piersiową w kształcie klina (konie pełnej krwi angielskiej, achałtekińskiej)

- popręgi o kształcie półksiężyca, lecz odwrócone w stosunku do tych powyżej, zapobiegające przesuwaniu się siodła do tyłu

Konie, które wgłębienie/miejsce przebiegu popręgu jest przesunięte do przodu - bliżej łokcia, z długim kłębem

- popręgi asymetryczne, z wyraźnym wyprofilowaniem na łokcie

Jak sprawdzić czy popręg, który mam jest odpowiedni dla mojego konia?

Na prawidłowe dopasowanie popręgu wpływają wszystkie powyższe czynniki. Oto podstawowa checklista, która pozwoli ocenić czy nasz popręg pasuje:

• umiejscowienie sprzączek - nie powinny być zaraz za łokciem aby nie uciskać w czasie ruchu
• wgłębienia w popręgach anatomicznych - musza wypadać za łokciami aby nie powodować przyszczypywania skóry podczas ruchu kończyny
• ocena położenia popręgu względem łokcia konia - powinien w dolnej części leżeć na linii popręgu
• sprawdzenie czy podczas ruchu siodło wraz z popręgiem nie przesuwa się do tyłu lub do przodu - należy wtedy jeszcze raz sprawdzić czy wina leży po stronie popręgu czy to siodło przestało pasować
• ocena stanu skóry konia po jeździe - czy nie ma otarć, ran zwichrzeń sierści

Na co jeszcze zwrócić uwagę przy wyborze popręgu?

• Sprzączki powinny być wykonane z materiałów nierdzewiejących, aby nie niszczyć siodła i nie drażnić skóry konia
• Elementy elastyczne popręgu należy kontrolować - czy nie są nadmiernie rozciągnięte przez co tracą swoje właściwości i mogą doprowadzić do zapoprężeń
• Elastyczne wstawki mogą być po jednej lub obu stronach popręgu - to drugie rozwiązanie powoduje lepsze rozłożenie nacisku
• Popręgi z elastycznymi elementami należy dociągać ostrożnie - nie naciągać do maksymalnego rozciągnięcia gumy gdyż wtedy popręg nie spełni swojej funkcji 
• Dodatkowe półkółka czy karabińczyki do przypięcia wodzy pomocniczych, wytoków, napierśników - jeśli używasz dodatkowego sprzętu mogą okazać się pomocne
• Sprzączki mogą być wyposażone w sprężynujący system ułatwiający zaczepianie o przystuły - znacznie ułatwia to dociągania popręgu z konia
• Na każdy popręg można nałożyć specjalny tunel ochronny wykonany z naturalnego lub sztucznego futra. Tunel z futra naturalnego będzie spełniał taką samą funkcję jak popręg wykonany z tego materiału. Należy pamiętać o tym, aby tunel równo się rozkładał i nie był nigdzie zagięty. Należy też dbać o utrzymanie go w czystości.

Źródła:

Sprzęt i akcesoria jeździeckie - Carolyn Henderson
Siodło prawidłowe dopasowanie - Jayce Harman
https://saddlefit4lifeacademy.com/

https://shop.mattes-reitsport.com/